بررسی تطبیقی اصل علیت از دیدگاه شهید مطهری و ریچارد داوکینز
با اینکه میان داوکینز و مطهری اشتراکاتی در اصل علیت، وجود علت فاعلی فی الجمله، رابطه ضروری بین علت و معلول، تقدم علت بر معلول، اصل سنخیت، باطل بودن دور تسلسل وجود دارد، اما شاهد تفاوت اساسی میان دستاورد آنها هستیم که ناشی از نقصان آگاهی داوکینز از فلسفه و سرایت احکام محسوسات (با فرض درست بود نشان) به ساحت معقولات است. از آنجایی که حیطه تخصص این دو متفکر با یکدیگر متفاوت است، افتراقات مهمی که میان این دو وجود دارد علیرغم نزدیک بودن روش بیان و تدریس، روش استدلا لشان کاملا از یکدیگر متمایز است. داوکینز بیش از هر چیز از شواهد و مدارک موجود در طبیعت بهره م یگیرد ولی مطهری بحث را فلسفی تلقی کرده، از استدلالهای عقلی استفاده می کند. می توان از میان گفته ها و استدلال های داوکینز مطلع شد که وجود اشیای مادی را مناط بی نیازی آنها به علت می داند. مطهری فقر وجودی معلول را مناط نیاز به علت بلکه عین نیاز به علت دانسته، معتقد است چون این نیاز ذاتی معلول است و «الذاتی لا یعلل» پس در اثبات آن نیازمند دلیل نیستیم.
